Smalec gęsi na zdrowie
Zima sprzyja zawiązywaniu sadełka, jednak tłuszcz, tłuszczowi nie jest równy. Jest taki, którym zachwycają się wytworni kucharze. I ja mam w lodówce kilka słoików smalcu wytopionego z gęsi, która skubała trawę u sąsiadki na wsi. Nie nakłoniły mnie wyłącznie walory kulinarne, ale właściwości zdrowotne.
Gęś zawiązuje najzdrowszy tłuszcz zwierzęcy, który składa się z ok. 70% kwasów tłuszczowych nienasyconych, w tym 50-55% jednonienasyconego kwasu oleinowego (omega 9) oraz 15% wielonienasyconych. Kwas oleinowy obecny w znacznych ilościach w diecie śródziemnomorskiej (oliwa z oliwek) wpływa na obniżenie poziomu cholesterolu całkowitego i frakcji LDL podwyższając jednocześnie poziom frakcji HDL. Warto podkreślić, że w rejonie Morza Śródziemnego zachorowalność na chorobę wieńcową oraz miażdżycę jest bardzo niska.
Przy analizie porównawczej składu przed i po wytopieniu sadełka nie wykazano różnic w ilości oraz jakości (!) kwasów tłuszczowych. W trakcie badania właściwości samego tłuszczu potwierdzono również brak obecności aldehydu epihydronowego, co świadczy o bardzo wysokiej odporności na utlenianie (jełczenie). Uzasadnione więc było tradycyjne zastosowanie smalcu gęsiego jako konserwantu przy produkcji przetworów mięsnych.
Odpowiednie przechowywanie pozwala na zachowanie właściwości przez długi czas.
Nie bez powodu część kucharzy uważa, że jest to jeden z najlepszych tłuszczów do smażenia.
Uważają, że produkty zachowują soczystość, chrupkość i nie są otłuszczone. Wartość punktu dymienia, czyli temperatura w której tłuszcze rozkładają się do substancji lotnych, dla tłuszczu gęsiego to 170 – 200 stopni Celsjusza. Polecam stosowanie stabilnego smalcu gęsiego do podsmażania zamiast rafinowanych roślinnych tłuszczów roślinnych lub margaryn (niebezpieczne tłuszcze trans). Warto podkreślić, że organizm potrzebuje kwasów tłuszczowych do funkcjonowania. Odżywianie zjełczałymi lub przetworzonymi tłuszczami prowadzi do miażdżycy, zwiększenia lepkości krwi, zaburzeń w wydzielaniu insuliny, zaburzeń hormonalnych i nasilenia procesów zapalnych. Tłuszcze trans użyte jako materiał budulcowy błon komórkowych zaburzają jej fizjologiczne funkcjonowanie prowadząc do zachwiania przepuszczalności i stabilności a także aktywności receptorów i enzymów.
Tradycyjnie smalec gęsi stosowano jako baza maści, zwłaszcza na niedomagania układu ruchu jak również… do wygładzania zmarszczek.
Na dolegliwości dróg oddechowych
Przy dolegliwościach ze strony układu oddechowego można tez wcierać czysty smalec gęsi w plecy i piersi – daje to efekt rozgrzewający.
- zapalenie płuc – należy przygotować 50g utartego czosnku, szklankę gęsiego smalcu, pergamin, gruby ręcznik lub ciepły szal. Wymieszać smalec z czosnkiem, lekko podgrzać, po czym nałożyć papkę na pierś, przykryć pergaminem a następnie owinąć ciasno ręcznikiem lub szalem. Kompres pozostawić na noc.
- silny kaszel – szczególnie u dzieci – przygotować miksturę z mlekiem i miodem.
- gruźlica płuc – wymieszać 100g smalcu gęsiego, miodu prawdziwego, kakao w proszku oraz 150ml soku aloesowego. Zażywać po jednej łyżce rozpuszczonej w szklance ciepłego mleka (od krowy wypasanej tradycyjnie) 2-3 razy dziennie.
Regeneracja kręgosłupa i stawów
Należy zmieszać smalec gęsi z olejkiem rycynowym. Taką miksturę wcierać w kręgosłup 1-3 razy w tygodniu. Kręgosłup nacieramy ruchami podłużnymi – od dołu ku górze, na całej długości. Nacieranie powinno być w miarę upływu czasu coraz mocniejsze i dłuższe. Po miesiącu powinno trwać nie krócej niż 10-15 minut.
Miksturę sporządzoną według przepisu wyżej należy wcierać w bolące stawy przez co najmniej 5 minut. Ulga następuje po miesiącu kuracji, a terapie należy jeszcze stosować przez miesiąc.
Zastosowanie na skórę
- łuszczyca – zmieszać smalec gęsi ze sproszkowanym korzeniem mydlnicy lekarskiej (wykopać wczesną wiosną lub późną jesienią) w stosunku 3:1. Podgrzać w kąpieli wodnej, pozostawić na kilka godzin lub na noc w ciepłym miejscu. Następnego dnia regularnie smarować miejsca dotknięte łuszczycą.
- spłycenie zmarszczek – dwie garście świeżych kwiatków nagietka wsypać do garnka, wlać około 0.5 litra smalcu gęsiego, ogrzewać na małym ogniu lub w kąpieli wodnej przez 30 minut.
Po tym czasie należy odstawić naczynie pod przykryciem na kilka godzin lub całą noc. Następnego dnia ponownie podgrzać, przecedzić i przelać do słoiczka. Maść regularnie stosowana co wieczór regeneruje, odżywia skórę i spłyca zmarszczki. Słoiczek z miksturą przechowywać w lodówce
Autor: Magdalena Mądry
