Masaż limfatyczny przyspiesza powrót do zdrowia
Ogólnie masaż ma szerokie spektrum oddziaływania na organizm człowieka, w zależności od tego, co w danej chwili jest zaburzone, masaż jest w stanie przywrócić równowagę organom wewnętrznym oraz poprawić stan psychiczny.
Działanie masażu bezpośrednio wpływa na przepływ krwi w naczyniach krwionośnych oraz chłonki w naczyniach chłonnych. W czasie wykonywania masażu następuje rozszerzenie naczyń krwionośnych, co zwiększa przepływ krwi przez mięśnie powodując przyspieszenie docierania substancji odżywczych z równoczesnym przyspieszonym wydalaniem produktów przemiany materii.
Masaż ma również działanie stymulujące układ nerwowy, który koordynując czynności kory mózgowej, wpływa na wszystkie narządy i układy naszego organizmu. Dzieje się to za pomocą milionów bodźców docierających do mózgu podczas masażu. Kora mózgowa zostaje pobudzona, co powoduje usprawnienie wykonywania czynności przez narządy wykonawcze organizmu. W zasadzie, w tym miejscu można długo się rozpisywać na temat dobroczynnego wpływu masażu na ciało i duszę ludzką. Dlatego zajmę się pewnym mało znanym typem masażu nazwanym limfatycznym.
Początki odkrywania roli drenażu limfy
Twórcą drenażu limfatycznego jest duński lekarz Emil Vodder, który przez 25 lat badał klinicznie metody tego typu masażu. Jeszcze na długo przed Vodderem inny Duńczyk, anatom Bartholin w XVII wieku odkrył piersiowy układ limfatyczny, o którym tak obrazowo napisał:
„… podobnie jak dolina Nilu zostaje każdego roku zalana wodą, która użyźnia i odprowadza odpadki, organizm ludzki posiada przesączający go system ….”
Na początku XX wieku Alexis Carrel dostał nagrodę Nobla za hodowlę żyjących komórek. Udowodnił, że komórki serca kurczęcia mogły żyć, jeśli limfa była stale odnawiana. Dowiódł, że stały przepływ limfy jest warunkiem zdrowia organizmu, że komórki mogą żyć bardzo długo przez odnawianie limfy, a zastoje limfy są powodem degeneracji i śmierci komórek. Vodder przez długie lata swojej pracy, stosując drenaż limfatyczny przy wielu schorzeniach przewlekłych, uzyskał imponujące wyniki poprawy stanu zdrowia i w większości przypadków stałe wyleczenia. Do schorzeń, które leczył masażami limfatycznymi (drenażami), zaliczyć należy: zaburzenia gospodarki wodnej w mięśniach, zmiany skórne, zaburzenia w wydzielaniu błon śluzowych, zapalenie zatok.
Renesans masażu limfatycznego
Od pierwszej publikacji drenażu limfatycznego minęły 82 lata i przeżywa on swój wielki powrót jako jedna z dróg procesu zdrowienia. Najczęściej w medycynie konwencjonalnej stosuje się go w kompleksowych terapiach udrażniających po amputacjach i resekcjach. Doceniono go również w kosmetologii, stosując masaże limfatyczne twarzy. Dzięki nim odzyskuje ona młodzieńczy wygląd poprzez mechaniczne przepychanie chłonki w układzie naczyń chłonnych i węzłów chłonnych. Obrzęknięta twarz po serii masaży limfatycznych odzyskuje smukły wygląd, a odprowadzone toksyny dodają blasku cerze.
Jak i dlaczego powstają obrzęki?
Obrzękiem nazywamy nadmierne, patologiczne gromadzenie się płynu w przestrzeni zewnątrzkomórkowej. W prawidłowo działającym organizmie obrzękom zapobiega odprowadzanie nadmiaru limfy przez naczynia chłonne. W początkowym stadium niewydolności systemu limfatycznego, podczas spoczynku (snu) obrzęki zmniejszają się, zaś długotrwały nadmiar płynu tkankowego prowadzi do włóknienia i stanów zapalnych, wtedy obrzęk ulega utrwaleniu.
Przyczyn powstawania i utrzymywania się obrzęków może być bardzo dużo. Często obrzęki spowodowane są niewydolnością serca ( wtedy nie można stosować drenażu limfatycznego), przewlekłą niewydolnością układu żylnego lub zaburzeniami hormonalnymi, niedoczynnością tarczycy, chorobą hashimoto. W początkowym stadium występują obrzęki wiotkie, gdzie tkanka łatwo poddaje się uciskowi, później gdy dojdzie do zwłóknień obrzęki stają się spoiste i nawet mocny ucisk nie powoduje odkształcenia tkanki.
Przyczyna niewydolności układu chłonnego polegająca na zwiększonej ilości chłonki w przestrzeni pozanaczyniowej jest złożona i zaliczamy do niej:
- wzrost ciśnienia filtracyjnego (rozszerzenie tętniczek, zwężenie żyłek, nadciśnienie),
- zmniejszenie ciśnienia osmotycznego (obniżenie stężenia białek w osoczu),
- wzrost przepuszczalności naczyń włosowatych (układ chłonny nie nadąża z odprowadzaniem płynu tkankowego),
- niewydolność mechaniczna (zablokowanie przepływu spowodowane urazami takimi jak: złamania, zwichnięcia, długotrwałe unieruchomienie, resekcja węzłów chłonnych, choroby zakaźne, sarkoidoza, szczepienia ochronne, choroby kolagenowe, choroby skóry, choroby nowotworowe).
Rodzaje postępowania w masażu limfatycznym
Wyróżniamy generalnie dwa postępowania w masażu limfatycznym – pierwsze kosmetyczno-profilaktyczne, drugie lecznicze.
Kosmetyczno-profilaktyczne stosujemy, gdy dochodzi do zaburzeń chłonki w niewielkim stopniu, często wywołanych przez czynniki zewnętrzne takie jak:, wysoka temperatura otoczenia, praca w pozycji stojącej lub siedzącej, podwyższony poziom histaminy, obniżenie stężenia białek, przemęczenie organizmu. Drenaż limfatyczny wykonujemy w celu kosmetycznym, odżywczym i profilaktycznym.
Lecznicze stosujemy, gdy doszło do dłużej trwającej niewydolności układu chłonnego bez uszkodzenia jego struktur, lub gdy doszło do uszkodzenia w strukturach naczyń i węzłów chłonnych.
Konieczne zachowanie dwóch faz masażu: wstępnej i odprowadzającej
Aby prawidłowo wykonać masaż musi być przestrzegana dwufazowa zasada drenażu. Faza wstępna przygotowuje układ chłonny (lub jego części) do transportu chłonki do miejsc, z których będzie odprowadzona do układu krążenia. To wszystko jest możliwe za sprawą naczyń włosowatych, tworzących gęste sieci w obrębie skóry, umożliwiających przepchnięcie chłonki w wybranym kierunku z miejsc, gdzie naczynia lub węzły chłonne są niedrożne, bądź uszkodzone.
Faza odprowadzająca polega na przesunięciu chłonki do miejsc przygotowanych w fazie wstępnej. Kierunek przeprowadzanego drenażu narzucony jest przez konkretne drogi odprowadzania chłonki. Technika, jaką zastosuje masażysta pozostaje w jego kompetencji oraz zależna jest od stanu zdrowia osoby masowanej.
Autor: Barbara Radajak 
Powyższy artykuł pochodzi z październikowego wydania czasopisma Moda na Eko.
